Niemand Is Niet Getalenteerd
Leestijd: 8 minuten
Iedereen is een genie. Maar als je een vis beoordeelt op zijn vermogen om in een boom te klimmen, zal hij zijn hele leven geloven dat hij dom is. – Albert Einstein
Stel jezelf deze vraag: in welke activiteiten kun je jezelf verliezen en geven je een energieboost?
Stel jezelf nog een vraag: welke activiteiten frustreren je mateloos en zuigen je leeg?
Onthoud de antwoorden terwijl je verder leest.
Stel je nu eens voor dat een bepaalde cultuur de vaardigheid om in bomen te klimmen hoog in het vaandel heeft staan, terwijl op de vaardigheid om te zwemmen wordt neergekeken. Als de vis uit Einsteins citaat opgroeit in zo’n cultuur en vervolgens dat idee voor waarheid gaat aannemen, zal hij zich zeker gefrustreerd, vernederd, steeds dommer en over het algemeen niet gewaardeerd gaan voelen. Wordt er echter op de vaardigheid om in bomen te klimmen neergekeken, dan zou een aap in hetzelfde schuitje komen te zitten als de vis uit de eerste situatie.
Voor een vis is het zinloos om bomenklimmen te gaan oefenen, net zoals het voor een aap zinloos is om te leren zwemmen. Ze hebben zich perfect aangepast aan de omgeving waarin ze leven; zwemvaardigheden zijn superieur in het water en de vaardigheid om in bomen te klimmen is superieur in jungles en bossen. Vanuit het oogpunt van waardering worden de zwemtalenten van de vis zeer gewaardeerd in een omgeving met veel water, terwijl de klimtalenten van de aap juist worden gewaardeerd in een omgeving met veel bomen.
Deze voorbeelden laten zien dat er een waarderende omgeving is voor elke vaardigheid of set van vaardigheden, of het nu gaat om vegetatie, dieren of mensen. Maar als je niet weet wat jouw specifieke talenten en aangeboren vaardigheden zijn, hoe weet je dan of je in de juiste omgeving voor jou zit?
Een belangrijke aanwijzing om die vraag te beantwoorden, is te vinden in je antwoorden op de vragen aan het begin van dit artikel: in welke activiteiten verlies je jezelf en geven energie, en welke frustreren je en zuigen je leeg? Of, om dezelfde vragen in andere bewoordingen te stellen: in welke omgevingen ben je gelukkig, en in welke niet? Of: welke mensen geven je energie, en welke zuigen je leeg?
Je antwoorden op deze vragen geven veel aanwijzingen die helpen te bepalen of je in een omgeving leeft en werkt die bij jou past, of juist niet, en hebben veel te maken met jouw aangeboren talenten en aanleg.
Hier is Anne. Zij speelt al sinds haar zesde gitaar en is er volledig door gebiologeerd. Elk vrij moment besteedt zij aan het instrument, leert het te bespelen, stemmen, wat voor geluiden zij ermee kan maken, probeert verschillende snaren, microfoons, versterkers, en bouwt zelfs haar eigen gitaren met onderdelen van verschillende bekende fabrieksmodellen.
Maar ondanks haar liefde voor de gitaar en haar intrinsieke wens om professioneel muzikant te worden, beschouwt haar omgeving artistieke vaardigheden als minderwaardig ten opzichte van, laten we zeggen, zakelijke vaardigheden. Dat wordt duidelijk in uitspraken van ouders, andere familieleden of leraren, zoals: ‘Leuke hobby Anne, maar wat ga je doen voor de kost?’
Stel je voor dat zij uiteindelijk de visie van haar omgeving als haar eigen visie gaat beschouwen. Zij gaat geloven in de stelling dat het belangrijkste in het leven, bestaat uit het vinden van een baan waarmee geld wordt verdiend. Dat leidt ertoe dat zij uiteindelijk rechten gaat studeren, want pappie pushte haar in het overnemen van zijn advocatenkantoor, ondanks haar dyslexie waardoor lezen en schrijven een behoorlijke uitdaging is. Dit is een veelvoorkomend voorbeeld van iemand die haar aangeboren talenten en aanleg te grabbel gooit, om in plaats daarvan te proberen vaardigheden te gaan ontwikkelen die buiten haar aangeboren, natuurlijke talenten liggen.
Nogal wiedes dat iedereen die zo’n pad bewandelt enorme frustraties gaat tegenkomen, want het is alsof je een appelboom dwingt om bananen te groeien, en hem vervolgens op die vaardigheid beoordeelt. Als hun aangeboren talenten en vaardigheden niet door hun omgeving worden gewaardeerd, zullen Anne, en zovelen die haar lot delen, gaan geloven in het idee dat ze nergens goed voor zijn. Want dat is per slot van rekening de impliciete boodschap van de maatschappij, als wij veruit de meeste tijd besteden aan activiteiten waar wij niet voor gemaakt zijn. We zijn dan continu tegen de stroom in aan het zwemmen, wat een enorme verspilling is van energie.
Laten we nu terugkeren naar je antwoorden op de vragen aan het begin van dit artikel. Als je in een continue flow zit en energie haalt uit alles wat je doet, iedereen om je heen en elke omgeving waarin je je bevindt, ben je een verlicht wezen; neem svp contact met mij op, want ik wil graag van je leren. Voel je je echter uitgeput door bepaalde activiteiten, omgevingen of mensen om je heen, of ken je mensen in zo’n situatie, lees dan verder.
Als je baan bijvoorbeeld[1] vaardigheden vereist die buiten je unieke talenten en aangeboren aanleg vallen, dan zal niet alleen de baan zelf een lijdensweg worden, maar uiteindelijk, en onvermijdelijk, ook de werkomgeving en bepaalde mensen die eraan verbonden zijn. Wanneer je als appelboom het idee hebt omarmd dat de vaardigheid van appels groeien inferieur is, en dat je in plaats daarvan moet gaan leren en oefenen om bananen te gaan groeien, dan zul je onvermijdelijk blijven belanden in frustrerende banen die je leeg zuigen, met frustrerende mensen die je leeg zuigen.
Dat wordt vooral merkbaar wanneer er lege-brandstoftank-signalen beginnen op te komen; gezondheidskwaaltjes waar je waarschijnlijk niet zoveel in zult lezen, behalve dat ze tijdelijk hinderlijk zijn. Maar als er meer van dit soort kwaaltjes tegelijkertijd ontstaan, is de kans groot dat iemand of een bepaalde situatie voortdurend op je knoppen drukt. En dat is niet zelden het geval wanneer onze aangeboren talenten en vaardigheden niet aansluiten bij de activiteiten, omgevingen of mensen waar we op dat moment mee bezig zijn.
De reden om het belang te benadrukken van het kunnen ontdekken, ontwikkelen, cultiveren en integreren van onze aangeboren talenten en aanleg, ligt in de observatie dat wanneer we er niet mee bezig zijn, we de neiging hebben om in verkeerde omgevingen terecht te komen en met verkeerde mensen – voor ons! Terwijl als we daarentegen bezig zijn met activiteiten die van nature bij ons passen, de kans natuurlijk groot is dat we in omgevingen terechtkomen met mensen die ons laten groeien en bloeien. Laten we daarom twee manieren bespreken waarop mensen (opnieuw) contact kunnen maken met hun eigen, unieke en specifieke talenten: door nieuwe activiteiten uit te proberen en door tijdelijk een pauze te nemen van de huidige levenssituatie.
1. Nieuwe activiteiten uitproberen
Een effectieve en vaak leuke manier om je aangeboren talenten te ontdekken, is door nieuwe activiteiten uit te proberen. Hoogst waarschijnlijk is er minimaal één kunstvorm waar je heel blij van wordt, als het er niet meer zijn, zoals muziek, dans, films, boeken, foto’s, schilderijen, of wat dan ook. Bespeelde je vroeger met ongelofelijk veel plezier een instrument? Of was je op een andere manier actief in een bepaalde kunstvorm? Wat maakte dat je ermee bent gestopt? En hoe voelt het idee om het weer eens op te pakken?
Aan de andere kant, als je nog nooit actief betrokken was bij een kunstvorm, maar je houdt bijvoorbeeld wel van films, wat vind je er dan zo leuk aan? Het acteren? De fotografie? Het vertellen van verhalen? De filmsets? Als je kunt onderscheiden wat je leuk vindt aan films, dan kun je proberen lid te worden van een plaatselijke toneelvereniging. Je kunt dan uitzoeken of ze een kans bieden om actief betrokken te raken bij activiteiten die je leuk vindt aan films, of het nu gaat om acteren of het bouwen van theatersets. Je kunt deze methode natuurlijk op elke kunstvorm toepassen.
Ik benoem hier specifiek de kunsten, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sport, omdat de functie van de kunsten altijd is geweest om een nieuw perspectief op te roepen, een fris en tot nu toe onbekend gezichtspunt. Hoe leuk en bevredigend betrokkenheid bij welke sport dan ook kan zijn, het bevat altijd een element van competitie en dat is het laatste wat je nodig hebt als je op je tandvlees loopt. Kunsten kunnen daarentegen alleen floreren als het element van spel wordt geïntegreerd, gecultiveerd en gewaardeerd. De een speelt immers de drums en de ander speelt een rol, zonder bij een rat race betrokken te raken.
Er is echter een verschil tussen speelsheid en frivoliteit. De kunsten hebben het vermogen om een verandering teweeg te brengen in het bewustzijn van ieder individu, en zijn daarmee allesbehalve frivool. Omgevingen waar kunsten worden beoefend, worden doorgaans gekenmerkt door een open, uitnodigende en speelse sfeer. Aangezien dat vaker wel dan niet verschilt van veel werk- en andere omgevingen, is het logisch dat ze voor velen een mogelijke therapeutische waarde hebben – al is het maar om erachter te komen waarom iemands huidige omgeving giftig aanvoelt.
2. Een tijdelijke pauze nemen van de huidige levenssituatie
In het artikel Burn Out? Vind je passie! pleitte ik voor een tijdelijke scheiding van je huidige levenssituatie, dat wil zeggen, naar een plek gaan waar niemand jou kent en waar jij niemand kent. Op die manier word je tijdelijk ‘gescheiden’ van wie of wat dan ook op je knoppen drukt, waardoor je hele organisme – lichaam en geest – de kans krijgt om op adem te komen.
Ademruimte is een noodzakelijke voorwaarde om speelruimte te laten ontstaan, want daar kun je elke neiging die uit je onderbewustzijn opkomt uitproberen. Omdat de eigen omgeving voor veel mensen weinig tot geen speelruimte biedt, kan een paar maanden of een jaar pauze ervan de mogelijkheid bieden om te ontspannen en genoeg te herstellen om jouw natuurlijke neigingen te laten opkomen.
Wil je deze stap zetten, dan heb je wel een onderzoekende en nieuwsgierige geest nodig. Als je besluit om een langere adempauze te nemen, zonder een plan om meer te weten te komen over je aangeboren talenten, is het waarschijnlijk tijdverspilling. Toen ik in 2016 in een vergelijkbare situatie zat, ging ik naar India en stelde mezelf de vraag: “Nu ik geen verplichtingen meer heb tegenover wie dan ook, en niemand op mij rekent voor wat dan ook, wat ga ik dan doen?” Binnen drie dagen begon ik met schrijven en ben sindsdien niet meer gestopt. Voor mij ontwikkelde schrijven tot een geweldige manier om mezelf te uiten, ontwikkelen en groeien, middels journalling en om inzichten en gezichtspunten te delen die ik had verkregen uit studies en ervaringen.
Ik moet de eerste cent nog verdienen met mijn schrijfsels, dus blijkbaar hou ik genoeg van deze vaardigheid om het te ontwikkelen en integreren in mijn dagelijks leven, door bijvoorbeeld minstens één artikel per week te publiceren op deze website. Het geeft me enorm veel plezier om ideeën te bedenken voor artikelen of verhalen, er vervolgens mee te worstelen om er een samenhangend geheel van te maken, en ze uiteindelijk een tijdje met rust te laten om mijn onderbewustzijn tijd te geven om met een inzicht of plotlijn te komen, waarmee het artikel uiteindelijk kan worden afgemaakt.
Samenvattend: ieder mens is ergens goed in, maar als we anderen de baas over ons laten spelen en ons laten vertellen wat we wel of niet moeten doen, zullen we er nooit achter komen of we geboren zijn als appelboom of bananenboom, en daardoor waarschijnlijk voor altijd in een lichte staat van frustratie verkeren. Op een gegeven moment mogen we dus zeggen: “Nu ga ik ontdekken waar ik eigenlijk uit besta.” Toegegeven, dat vergt veel moed, want dat betekent niet zelden dat je mensen om je heen gaat teleurstellen. Echter, het enige emotionele leven waar jij verantwoordelijk voor bent, is dat van jezelf. Als jouw emotionele leven gezond is, word je automatisch een voedingsbodem voor anderen, en die situatie ontstaat gegarandeerd zodra jij gaat doen waarvoor je bent gemaakt.
Vrolijke groetjes,
Erik Stout
[1] Het woord ‘baan’ kan worden vervangen door woorden als: relatie, familie, vriendengroep, religieuze groep, sportclub, politieke partij, etc.